केंद्र सरकारतर्फे महिलांसाठी अनेक योजना चालवल्या जातात ज्या आर्थिक मदत, आरोग्य, सुरक्षा, कौशल्यविकास आणि स्वावलंबन यावर केंद्रित आहेत. खाली महत्त्वाच्या योजना व प्रत्येकासाठी अर्ज करण्याची पद्धत सविस्तर दिली आहे:
केंद्र सरकारच्या प्रमुख महिला योजना
1. प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजना (PMUY)
उद्दिष्ट: BPL कुटुंबातील महिलांना मोफत LPG गॅस कनेक्शन देणे.
पात्रता: BPL कुटुंबातील महिला
आधार कार्ड, बँक खाते, रेशन कार्ड असणे आवश्यक
अर्ज कसा करावा:
जवळच्या LPG वितरकाकडे जाऊन फॉर्म भरावा
आवश्यक कागदपत्रे (आधार, रेशन कार्ड, बँक खाते) जोडावीत
मंजुरीनंतर गॅस कनेक्शन मिळते
2. प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना (PMMVY)
उद्दिष्ट: पहिल्या प्रसूतीसाठी गर्भवती महिलांना व स्तनदा मातांना आर्थिक सहाय्य (₹5,000 पर्यंत).
पात्रता: पहिल्यांदा गरोदर ठरलेली महिला
आधार, बँक खाते व गर्भधारणेचा पुरावा
अर्ज कसा करावा:
जवळच्या आंगणवाडी केंद्रात किंवा आरोग्य केंद्रात जाऊन फॉर्म भरावा
ऑनलाइन अर्जसुद्धा pmmvy.gov.in वर करता येतो
3. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ योजना (BBBP)
उद्दिष्ट: मुलींचे शिक्षण व सुरक्षा प्रोत्साहन.
पात्रता: सर्व नागरिकांसाठी; विशेष लक्ष मुलींवर.
अर्ज कसा करावा:या योजनेअंतर्गत थेट लाभ नसून जनजागृती मोहीम, शिष्यवृत्ती, शाळांमार्फत मदत मिळते
अर्जासाठी जिल्हा महिला व बाल विकास कार्यालयाशी संपर्क साधावा
4. महिला ई-हाट (Mahila E-Haat)
उद्दिष्ट: महिलांना ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मद्वारे स्वतःचे उत्पादने विकण्याची संधी.
पात्रता: महिला उद्योजक, स्वयं-सहायता गट (SHGs), NGOs.
अर्ज कसा करावा: mahilaehaat-rmk.gov.in
या पोर्टलवर नोंदणी करून उत्पादनांची माहिती अपलोड करावी
5. महिला समृद्धी योजना (Mahila Samridhi Yojana)
उद्दिष्ट: लघुउद्योग/स्वरोजगारासाठी कर्ज व अनुदान.
पात्रता: अल्प-आय गटातील महिला.
अर्ज कसा करावा:
राष्ट्रीय अल्पसंख्याक विकास व वित्त महामंडळ (NMDFC) किंवा महा महिला मंडळ यांच्यामार्फत अर्ज
जवळच्या बँकेत किंवा स्वयंसेवी संस्थेमार्फत फॉर्म भरता येतो
6. स्टँड-अप इंडिया योजना (Stand-Up India Scheme)
उद्दिष्ट: महिला उद्योजकांना 10 लाख ते 1 कोटीपर्यंत कर्ज देणे.
पात्रता: SC/ST व महिला उद्योजक.
अर्ज कसा करावा:
standupmitra.in वर ऑनलाइन अर्ज
जवळच्या बँकेशी थेट संपर्क साधून कर्ज प्रक्रिया सुरू करता येते
7. राष्ट्रीय महिला कोष (Rashtriya Mahila Kosh - RMK)
उद्दिष्ट: महिलांना सूक्ष्म वित्तीय सहाय्य देणे.
पात्रता: गरीब व मागासवर्गीय महिला.
अर्ज कसा करावा: स्वयं-सहायता गट (SHGs) किंवा NGO मार्फत अर्ज
महिला व बाल विकास मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर माहिती उपलब्ध आहे
8. सुकन्या समृद्धी योजना (SSY)
उद्दिष्ट: मुलीच्या शिक्षण व लग्नासाठी बचत योजना.
पात्रता: 10 वर्षाखालील मुलगी.
अर्ज कसा करावा:जवळच्या बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते उघडणे
मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र, पालकांचे आधार व ओळखपत्र आवश्यक
अर्ज करताना आवश्यक कागदपत्रे (सर्वसाधारण)
आधार कार्ड
पॅन कार्ड (काही योजनांसाठी)
बँक खाते पासबुक
रेशन कार्ड / उत्पन्न प्रमाणपत्र
महिला/मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र (काही योजनांसाठी)
फोटो
