श्राद्ध पक्ष हा काळ आपण आपल्या दिवंगत पूर्वजांचे (पितृ) स्मरण करतो आणि त्यांचे श्राद्ध करतो. धार्मिक मान्यतेनुसार, या १६ दिवसांत आपले पूर्वज त्यांच्या वंशजांना भेटण्यासाठी विविध रूपात पृथ्वीवर येतात. म्हणूनच, या दिवशी काही विशेष प्राणी आणि पक्ष्यांचा आदर करणे आणि त्यांना खायला घालणे खूप महत्वाचे मानले जाते. पितर कोणत्या स्वरूपात आपल्या घरी येतात आणि आपण त्यांचा आदर का करावा हे जाणून घेऊया. ALSO READ: श्राद्ध पक्षात कोणी कोणाकडे जेवायला जावे की नाही, श्राद्ध भोजनाने दोष लागतो का ? १. कावळा कावळा हा पूर्वजांचा दूत मानला जातो. असे मानले जाते की श्राद्ध पक्षात पितर कावळ्यांच्या रूपात पृथ्वीवर येतात आणि त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांनी दिलेले अन्न खातात. याच कारणामुळे पिंडदान आणि श्राद्धाचे अन्न प्रथम कावळ्यांना दिले जाते. जर कावळा अन्न खातो तर पूर्वज तृप्त होतात असे मानले जाते. २. मुंग्या मुंग्या हे पूर्वजांचे सूक्ष्म रूप मानले जातात. श्राद्धादरम्यान अन्नाचा काही भाग मुंग्यांनाही दिला जातो. मुंग्यांसाठी पिठाचे गोळे किंवा इतर अन्नपदार्थ बनवले जातात, जेणेकरून पूर्वजांच्या आत्म्यांना शांती मिळेल. मुंग्यांना खायला घालल्याने पूर्वजांना मोक्ष मिळतो असे मानले जाते. ३. गाय भारतीय संस्कृतीत, गायीला आईचा दर्जा देण्यात आला आहे आणि ती सर्व देव-देवतांचे निवासस्थान मानली जाते. श्राद्धा पक्षात गायीला खाऊ घालणे अत्यंत शुभ मानले जाते. पूर्वजांसाठी बाहेर काढलेले पहिले अन्न गायीला दिले जाते. असे मानले जाते की गायीला खाऊ घातल्याने पूर्वज थेट अन्न खातात आणि आनंदी होतात. ४. कुत्रा कुत्रा हा यमराजाचा दूत मानला जातो. काही मान्यतेनुसार, पूर्वज कुत्र्याच्या रूपात देखील येऊ शकतात, विशेषतः जर त्यांनी त्यांच्या आयुष्यात कुत्र्याला त्रास दिला असेल. म्हणून, श्राद्धा पक्षात कुत्र्यांना खाऊ घालणे देखील महत्त्वाचे मानले जाते. पूर्वजांना शांत करण्याचा हा एक मार्ग आहे. ५. साधू, संत किंवा भिक्षु असे मानले जाते की श्राद्ध पक्षात, पूर्वज साधू, संत किंवा भिकारीच्या रूपात तुमच्या घरी येऊ शकतात. हे सर्व समाजातील असे घटक आहेत ज्यांना अनेकदा अन्न आणि आदराची आवश्यकता असते. म्हणून, या दिवशी कोणत्याही भिकारी किंवा संताचा अपमान करू नये, तर त्यांना अन्न आणि दक्षिणा देऊन आदराने निरोप द्यावा. असे केल्याने पूर्वज आशीर्वाद देतात. ALSO READ: श्राद्धाच्या दिवशी केस धुणे अशुभ का मानले जाते? पितृ पक्षात केसे धुवू शकतो का? पूर्वज का येतात? धार्मिक ग्रंथांनुसार, श्राद्ध पक्षात पूर्वज त्यांच्या वंशजांना भेटण्यासाठी येतात जेणेकरून त्यांना दिसेल की त्यांच्या कुटुंबात सर्व काही ठीक आहे. ते त्यांच्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी आशीर्वाद देण्यासाठी येतात. श्राद्ध आणि पिंडदानाद्वारे, वंशज त्यांच्या पूर्वजांबद्दल आदर आणि कृतज्ञता व्यक्त करतात, ज्यामुळे त्यांच्या आत्म्याला शांती मिळते. या दिवशी पूर्वज निराश होऊ नयेत, तर त्यांचे श्राद्ध भक्तीने करावे. अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे.या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा. ALSO READ: मुली पूर्वजांचे तर्पण करू शकतात का? शस्त्रांमध्ये काय लिहिले आहे ते जाणून घ्या Edited By- Dhanashri Naik
